kurtulus savası hazırlık dönemı ve kongreler

HAZIRLIK DÖNEMİ

Kurtuluş Savaşı’nın aşamalarından ilki olan “Hazırlık Dönemi”, Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışıyla başlar. Bununla birlikte, Mondros Mütarekesi’nin hemen ardından ülkenin çeşitli yerlerinde ortaya çıkan direnişler, başta İstanbul’da olmak üzere bazı kentlerde yapılan işgali protesto mitingleri, Mustafa Kemal’in İstanbul’dayken yaptığı çalışmalar da hazırlık dönemi içinde değerlendirilebilir. Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas Kongreleri, Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde Misak-ı Milli’nin kabul edilmesi bu durumun asıl önemli aşamalarını oluşturur.

Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı

Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmış ve koşulları ağır bir antlaşma imzalaşmıştı. Birinci Dünya Savaşı’nda çeşitli cephelerde çarpışmış olan Mustafa Kemal, Anadolu’nun işgalini öngören bu anlaşmaya sessiz kalınmaması gerektiğini düşünüyordu. Sonunda Anadolu’ya gitmenin yolunu buldu ve Bandırma adlı gemiyle İstanbul’dan yola çıktı. Üç gün sonra, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak bastı. Sonradan bir bayram olarak kutlanan bu gün, Kurtuluş Savaşı’nın da başlangıç tarihi oldu.

Amasya Genelgesi Ve Önemi

Mustafa Kemal, Samsun’dan ayrıldıktan sonra önce Havza’ya, oradan da Amasya’ya geçti. Burada, 21-22 Haziran 1919 gecesi bir genelge yayımlandı. Amasya Genelgesi ya da Amasya Tamimi denen bu genelgede, ulusun bağımsızlığının tehlikede olduğu, İstanbul Hükümeti’nin sorumluluğunu yerini getiremediği, kurtuluşun ulusun direnişiyle
Gerçekleşebileceği ve bu direnişin de Anadolu’dan yürütüleceği belirtiliyordu.

Erzurum Kongresi

Erzurum Kongresi, iki yerel örgütün girişimiyle 23 Temmuz- 07 Ağustos 1919 tarihleri arasında toplandı. Bu girişimle, Mondros Mütarekesi’nin doğu illerinde ortaya çıkardığı sorunların ele alınması amaçlanmıştı. Bundan dolayı yerel bir kongre olarak toplanan Erzurum Kongresi, Mustafa Kemal ile arkadaşlarının katılması ve konuşmalarıyla ulusal nitelikli bir kongreye dönüştü. Bunun bir sonucu olarak bildiri ve tüzükte bütün ülkeyi kapsayan kararlar da yer aldı. Kongreye başkanlık eden Mustafa Kemal, bunda oluşturulan Heyet-i Temsiliye’nin başkanı seçildi.

Sivas Kongresi

Sivas Kongresi, Mustafa Kemal’in girişimiyle 04-11 Eylül 1919 tarihleri arasında toplandı. Heyet-i Temsiliye başkanı olarak Mustafa Kemal’in başkanlık ettiği kongre, hukuksal usul ve kurallara uygun olarak çalışmalarını tamamladı. Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar, daha genel ve ulusal biçime dönüştürülerek kabul edildi. Tüm direniş örgütlerinin merkezi örgütü olarak Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu. Mustafa Kemal’in başkanlığında yeni bir Heyet-i Temsiliye oluşturuldu.

Son Osmanlı Mebusan Meclisi

1919 yılında yapılan seçimlerin ardından yeni bir meclis oluştu. Tarihe Son Osmanlı Mebusan Meclisi olarak geçen bu meclis, 12 Ocak 1920’de İstanbul’da, paşanın katılmadığı bir törenle açıldı. Mebusan Meclisi’nin önemi, Milli Mücadele yanlısı bir grup milletvekilinin de meclise girmiş olmasından geliyodu. Bu milletvekillerinin çabasıyla, Kurtuluş Savaşı’nın programı niteliğindeki Misak-i Milli’yi kabul eden meclis, daha sonra padişah tarafından kapatıldı.