Osmanli Devletinin Kuruluş Dönemi

OSMANLI DEVLETİNİN KURULUŞ DÖNEM
*Osmanlı Devletinin kurucuları olan Kayılar, 1230 Yassıçemen Savaşında Anadolu Selçuklu Devletine yardım etmişlerdir. Alaaddin Keykubat, Ertuğrul Gazi yönetimindeki Kayılara yardımlarından dolayı Ankara civarındaki karacadağ yöresini yurtluk olarak verdi. Kayılarda Ertuğrul beyin komutasında Sakarya boylarına doğru yayılarak Domaniç yaylasını almışlar ve Söğüt’ü kendilerine merkez yapmışlardır.Ertuğrul bey 1281 yılında ölünce yerine oğlu Osman bey aşiretin başına geçmiştir. Osman bey, Anadolu Selçuklu Devletinin içinde bulunduğu kötü durumdan yararlanarak bağımsızlığını ilan etmiş ve Osmanlı beyliğini kurmuştur
OSMANLI BEYLİĞİ KURULDUĞU SIRADA BALKANLAR VE BİZANSIN DURUMU
• Osman bey bağımsızlığını ilan ettiğinde Bizans imparatorluğu iyice küçülmüş kent ve kasabalar tekfur denilen derebeylerin elindeydi. Halk ağır vergiler altında eziliyordu. Yönetim alabildiğine bozuktu. Can ve mal güvenliği kalmamıştı. Şehirlerde ve İstanbul’da sık sık ayaklanmalar oluyordu. İç ve dış ticaret Ceneviz ve Venediklilerin elindeydi.
• Balkanlarda ise Bulgar ve Sırp krallıkları, Arnavut, Bosna ve Hersek Beylikleri, Macar krallığı ve Erdel beyliği vardı. Balkanlarda en büyük güç Sırp krallığıydı. Balkanlarda siyasi birlik yoktu. Halk derebeylerin zulmü ve ağır vergiler altında eziliyordu.
OSMANLI BEYLİĞİ KURULDUĞU SIRADA ANADOLUNUN DURUMU
*Bu sırada Anadolu’da şu devletler bulunmaktaydı:
-Anadolu Selçuklu Devleti
-Bizans İmparatorluğu
-İlhanlılar Devleti
-Trabzon Rum İmparatorluğu
*Anadolu Selçuklu Devleti 1243 Kösedağ Savaşı’ndan sonra Anadolu’daki otoritesini kaybetmiş ve onlara bağlı uç beylikleri bağımsız hareket etmeye başlamıştı.Anadolu Selçuklu topraklarında bağımsızlığını belli eden beylikler Anadolu Türk birliğini sağlayabilmek için sürekli birbirleriyle mücadeleye başlamıştır.
*İlhanlılar Doğu Anadolu’ya sahiptiler ve güçlü durumdaydılar(1335 yılında yıkılacaklardır.)
*Bizans imparatorluğu karışıklıklar içerisindeydi.Osmanlılar bu durumdan yaralanarak Bizans yönüne ilerlemeyi tercih edeceklerdir.
*Trabzon ve çevresindeki Trabzon Rum İmparatorluğu küçük bir devletti ve ilhanlılar’ın etkisi altında bulunmaktaydı.
UYARI:Osmanlı Beyliği 1308 yılına kadar Anadolu Selçuklu Devletine, daha sonra 1335 yılına kadar görünüşte İlhanlılara bağlı kalmışlardır.
İlhanlıların yıkılmasıyla tamamen bağımsız olmuşlardır.
NOT:Osmanlılar ilk yıllarında Candaroğulları ve Germiyanoğulları vergi vermişlerdir.
OSMANLILARIN BEYLİKTEN İMPARATORLUĞA YÜKSELMESİNİ SAĞLAYAN ETKENLER
1-Osmanlıların Türk-Bizans sınırında bulunmaları yani Coğrafi konumu
2-Osmanlı sınırındaki diğer beyliklerin Osmanlılara düşmanca davranışlarda bulunmamaları
3-Genişleme sırasında Balkanlarda siyasi karışıklığın yoğun olması
4-Osmanlıların yeterli maddi ve manevi güce sahip olmaları
5-İktidarın tek elde toplanması
6-Osmanlıların kısa sürede Rumeli’ye geçmeleri sonucu geniş topraklara sahip olmaları
7-Osmanlıların dinsel hoşgörüyü bir devlet politikası haline getirmeleri
8-İlk Osmanlı hükümdarlarının kuruculuk ve örgütlenme yeteneklerine sahip olması
9-Bizans Devleti’nin sürekli kargaşa içinde bulunması
10-Anadolu’ya yeni gelen Türkmenlerin Osmanlı Beyliği’ne katılmasıyla nüfus ve asker gücünde artış
11-Anadolu’da siyasi birliğin bulunmaması
12-Anadolu’daki Ahi babaların Osmanlı Beyliği lehine çalışmaları
OSMAN BEY DÖNEMİ (1281-1324)
-Ertuğrul Bey’in ölümüyle babasının yerine Kayı aşiretinin başına geçti. 1299 yılında bağımsızlığını ilan ederek Osmanlı Beyliğini kurmuştur.
-Amcası Dündar’ın isyanını bastırarak yönetimi güçlendirmiştir.
-Bizans’tan yardım alan tekfurların ordusu, Osman Bey’e Koyunhisar Savaşı’nda yenildiler.(1302)Böylece Bursa yolu Osmanlılara açıldı.
-Harmankaya Tekfuru Köse Mihal İslamiyeti kabul ederek Osmanlı hizmetine girdi.
-Osman Bey zamanında, Karacahisar, Karacabey, Yarhisar, İnegöl,ve Bilecik gibi yerler Osmanlı Beyliğine katılarak Kocaeli Yarımadası’nın fethine başlandı.(Orhan Bey zamanında tamamlanacaktır.)
-İlk Osmanlı parası Osman Bey zamanında bastırıldı.
-Osman Bey Bursa kuşatması sırasında ölünce yerine oğlu Orhan Bey, beyliğin başına geçti.
UYARI:Osman Bey bölgedeki Ahi babaların nüfuzundan istifade etme politikasını başlatmış,bölgedeki en ünlü Ahi Baba olan Şeyh Edebali’nin kızıyla evlenerek akrabalık kurmuştur.
ORHAN BEY DÖNEMİ (1324-1362)
-Osman Bey zamanında yarım kalan Bursa’nın fethini tamamlayarak burayı devletin başkenti yaptı.(1326)
-Orhan Bey zamanında Osmanlı Beyliği, devlet haline geldi.Çünkü bu dönemde teşkilatlanma başlamış ve beylikten, devlet haline geçmiştir.
-Osmanlılar bu dönemde İlhanlılara bağlı görünüyorlardı.İlhanlılar 1335 yılında yıkılınca Osmanlı Devleti, Orhan Bey zamanında tam bağımsız devlet haline geldi.
-1329 yılında Bizans’la Pelekanon Savaşı (Maltepe Savaşı) gerçekleşmiş ve Osmanlılar galip gelmiştir. Böylece İznik ve İzmit Osmanlı topraklarına katılır. (Bizans’ın Anadolu’daki son toprakları)
-Kocaeli Yarımadası’nın fethi tamamlandı.
-1345 yılında Karesioğulları toprakları Osmanlılara katıldı. Osmanlılara katılan ilk beylik Karesioğulları olmuştur. Karesioğullarının Osmanlılara en önemli yararı Osmanlıların ilk kez bir donanmaya sahip olmasıdır. (Karesi donanması sayesinde Rumeli’ye geçiş kolaylaşmıştır.)
-Bizans, Orhan Beye Gelibolu yakınlarındaki Çimpe Kalesini hediye etti. Bu kale Rumeliye geçişi sağlamış ve Rumelideki fetihlerde atlama taşı olarak kullanılmıştır.[1353]
-Süleyman Paşa komutasındaki Osmanlı Kuvvetleri Rumelide fetih hareketlerine başlayarak Edirneye kadar olan tüm Trakyayı ele geçirdi.
-1354 yılında Süleyman Paşa ilk kez Ankarayı Osmanlı topraklarına katmıştır.
-1362 yılında Orhan Bey ölünce yerine oğlu 1.Murat tahta geçti.
ORHAN BEY DÖNEMİNDE
A]Osmanlılarda ilk kez Divan örgütü kuruldu.
B]İlk kez yaya ve atlı olmak üzere sürekli ordu kuruldu.
C]İlk kez vezirlik sistemi oluşturuldu.[il vezir Orhan Beyin kardeşi Alaaddin Beydi].
D]İlk kez Alaaddin Beyin çalışmaları ile küçük çaplı ilk Osmanlı kanunları hazırlandı.
E)İlk kez bir beylik Osmanlıya katıldı.(Karesioğulları)
F)İlk medreseler İznik ve Bursada açıldı.
G)İlk kez Rumeliye geçiş gerçekleştirildi.
H)İlk kez şehirlere kadılar ve subaşılar gönderildi.
I)İlk kez Vakıf sistemi oluşturuldu.
YORUM:Bu gelişmeler devlet kurumlarının oluşturulduğuna kanıttır.Böylece Osmanlılar beylikten devlet haline geçişi gerçekleştirmiş oldular.
1.MURAT DÖEMİ [1362-1389]
-1.Murat tahta çıktığında ilk iş olarak Ankara Seferine çıktı. Çünkü bu sırada Ahiler Karamanoğullarının kışkırtmasıyla isyan etmişler,Ankarayı ele geçirmişlerdi. 1. Murat Ankarayı tekrar ele geçirdikten sonra Rumeliye döndü.
-Bu sırada Türkleri Rumeliden atmak için Bizanslılar bir ordu hazırlamışlardı.Osmanlı ordusu bu orduyu Sazlıdere Savaşında mağlup ederek Edirneyi aldı.(1362) Edirne’nin alınmasıyla Osmanlılara Balkanların kapısı açılmış, Bizans’ın Balkanlarla olan bağlantısı büyük ölçüde kesilmiştir.Bu kent aynı zamanda devletin başkenti olmuştur.
-Osmanlı kuvvetleri Trakya ve Balkanlarda Çorlu, Lüleburgaz, Keşan, Sofya, Niş, Manastır, Makedonya, İpsala, Filibe, Serez ve Dimetoka’yı (Dedeağaç) ele geçirdiler. 1.Murat böylece Balkan fatihi olarak tarihe geçti.
SIRPSINDIĞI SAVAŞI (1364)
-Sırp,Macar ve diğer milletlerden oluşan Haçlı ordusu Osmanlıları Balkanlardan atmak amacıyla harekete geçti.Hacı İl Beyi komutasındaki Osmanlı öncü kuvvetleri ani bir gece baskını ile bu haçlı kuvvetlerini imha etti.Bu savaşa 1364 Sırpsındığı Savaşı adı verilmektedir.
-Sırpsındığı Savaşı Osmanlılar üzerine düzenlenen ilk Haçlı seferidir.Bu savaş sonucunda Bulgar Krallığı Osmanlı himayesine girdi.
ÇİRMEN SAVAŞPI (1371)
-Sırpsındığı Savaşının acısını çıkartmak isteyen haçlılar Sırp kralının önderliğinde birleştiler.Çirmen Savaşında Osmanlılar tekrar galip geldi.
-Bu savaş sonucunda,Sırbistanda hanedan değişikliği oldu.
-Osmanlılar üzerine düzenlenen bu ikinci haçlı seferiyle Makedonya Osmanlı topraklarına katıldı.
1.KOSOVA SAVAŞI(1389)
-Osmanlıların,Karamanoğulları ile uğraşmasını fırsat bilen Haçlı kuvvetleri Kosovaya geldi.1389 yılında 1.Kosova savaşı gerçekleşti.Savaş Haçlı ordusunun bozgunuyla sonuçlandı.
-Bu savaş sonucunda, Sırp krallığı Osmanlı himayesini kabul etti.
-1. Murat savaş alanında öldürüldü. (Savaş alanında öldürülen tek padişah)
-Osmanlılar bu savaşta ilk kez top kullanmışlardır.
-1.Muratın ölümüyle savaş alanında toplanan divan 1. Beyezidi padişah ilan etti.
1.MURAT ZAMANINDA DOĞUDAKİ FAALİYETLER
-1.Murat zamanında Anadolu Beylikleri ile akrabalık kurulmuştur. Germiyenoğlu Beyi Yakup Bey’in kızı Devletşah şehzade Bayezid’le evlendirildi.Kütahya, Tavşanlı, Simav kız çeyizi olarak Osmanlılar verildi.
-Hamitoğulları topraklarının bir kısmı satın alındı.
-Osmanlıları en çok uğraştıran beylik olan Karamanoğulları vergiye bağlandı.
-Candaroğulları’nın Kastamonu şubesi ele geçirildi.
1.Murat Zamanında;
a)İlk kez Tımar sistemi oluşturuldu.
b)İlk kez padişah ünvanı kullanıldı.
c)İlk kez devşirme sistemi oluşturularak Yeniçeri ocağının kurulması sağlandı.(Çandarlı Halil Paşa’nın tavsiyesi üzerine.)
d)İlk kez Rumeli Beylerbeyi kuruldu.(Yıldırım Bayezid zamanında Anadolu Beylerbeyi kurulacaktır.)
1.BAYEZİD (YILDIRIM) DÖNEMİ (1389-1402)
-Savaş alanında padişahlığa getirilen ilk kişidir.1.Murat’ın Moskova Savaşı alanında öldürülmesiyle Osmanlı divanı tarafından tahta geçirildi.Kardeşi Yakup Bey’i öldürerek yönetimi güçlendirdi.
-İlk iş olarak Bulgar Krallığı tekrar Osmanlılara bağlandı.
-Batı Anadolu’daki beyliklerden,Germiyanoğulları, Saruhanoğulları,